- znać
- 1. Dać o sobie znaća) «ujawnić się, zwrócić na siebie uwagę, czasami w przykry dla otoczenia sposób; o zjawisku, tendencji itp.: uzewnętrznić się»: Po kampanii prasowej, jaka się wówczas rozpętała w mediach, gwałciciel przycichł. Dał znowu o sobie znać na początku tego miesiąca. DD 23/03/2001.b) «pojawić się, wywołując przykre skutki»: Ból znowu dawał o sobie znać, wykorzystując chwile pozornej samotności na szpitalnej sali. Teraz wybuchał niespodziewanie małymi ogniskami w różnych częściach tego, co kiedyś było zwartym organizmem. W. Kowalewski, Bóg.2. Dać znać «poinformować kogoś o czymś, przesłać wiadomość; powiadomić»: Tata nie wyszedł od razu; dopiero później schronił się w mieszkaniu przyjaciół. Stamtąd dał znać mamie, by dostarczyła mu dokumenty potwierdzające, że został uwięziony za odmowę wspierania wojsk radzieckich. Rekl 2000.3. Nie chcieć kogoś znać «nie chcieć utrzymywać z kimś stosunków, nie chcieć mieć z kimś do czynienia»: Koleżanki mnie nakręciły, że on mnie okłamuje. Odpisałam, że to koniec, że nie chcę go znać. Cosm 7/2000.4. Znać coś na wyrywki «mieć bardzo dobrze opanowaną wiedzę w jakimś zakresie, tak by móc się nią posłużyć w każdej chwili»: Oglądałam wszystkie seriale – wspomina Agata. – Na wyrywki znałam losy bohaterów. Fil 11/1996.5. Znać czyjś każdy krok «wiedzieć, co ktoś robi, jak postępuje»: (...) powiedziano na przesłuchaniu, że znają każdy jego krok. Bdek 8/1985.6. Znać przed kimś mores «czuć wobec kogoś szacunek połączony ze strachem»: (...) zakończył zaś list słowami: Ściskam cię, za co wolisz, a Krysię trzymaj ostro, niech zna mores przed mężczyzną. J. Brzechwa, Owoc.7. Znać życie, świat «wiedzieć, jakie prawa rządzą życiem i światem; mieć doświadczenie»: Irka jest o parę lat starsza i prawdopodobnie zna życie dużo lepiej i inaczej od reszty towarzystwa, które uważa chyba za nudnych smarkaczy. D. Koral, Wydziedziczeni.8. pot. Znam ten ból «powiedzenie oznaczające, że ktoś rozumie przeżycia rozmówcy, ponieważ sam doświadczył czegoś podobnego»: Kradzież chleba innemu więźniowi była zawsze i dla każdego najbardziej ryzykownym sposobem zdobycia jedzenia. Był to też okrutny postępek w stosunku do współwięźnia. Znam ten ból, bo i mnie w 1941 r. w okresie największego dla mnie głodu, skradziono chleb. S. Grzesiuk, Kacet.Nie dać czegoś znać po sobie zob. dać 18.Nie znać czegoś ani (ni) w ząb zob. ząb 7.Nie znać dnia ani godziny zob. dzień 8.Świata bożego nie znać zob. świat 20.Znać coś jak własną kieszeń zob. kieszeń 16.Znać coś od kuchni zob. kuchnia.Znać czyjeś karty zob. karta 9.Znać kogoś, coś jak (swoje) pięć, dziesięć palców zob. palec 18.Znać kogoś, coś jak zły szeląg zob. zły 4.Znać kogoś, coś od podszewki zob. podszewka.Znać swoje miejsce zob. miejsce 21.
Słownik frazeologiczny . 2013.